Waarom zou je kiezen voor een opleiding, welke keuze heb je en wat heb je er eigenlijk aan? We vroegen het aan de eindbazen van enkele van de grootste muziekopleidingen in Nederland.
Voor wie is een muziekopleiding?
Eigenlijk voor iedereen die een passie heeft voor muziek en een toekomst ambieert in de muziekindustrie. Je hoeft geen pianovirtuoos te zijn of dromen van een leven als artiest. Er zijn opleidingen op elk niveau en in allerlei richtingen. Wil je aan de slag als organisator of eventmanager? Look no further. Is het je droom om veelbelovende muziek in de markt te zetten of lijkt het je wat om in de games- of filmindustrie met muziek te werken, dan zit je ook goed. Ben je van plan om artiesten te gaan managen? Schrijven over muziek-gerelateerde onderwerpen? Of jezelf ontpoppen als nerd op het gebied van muziekgeschiedenis en -cultuur? Zin je op een baan als muziektherapeut of sta je graag voor een noten-lezende klas? Ook dan is een muziekstudie een optie.
Maar het gros van de studenten dat voor een muziekacademie kiest wilt wél artiest worden. Martin Garrix, Boaz van de Beatz, Nielson, Mr. Polska, Torre Florim (De Staat), Krezip, Hardwell en vele andere succesvolle artiesten begonnen hun carrière op een muziekacademie.
Heb je een muziekopleiding nodig als artiest?
Niet perse. Artiest of producer zijn is een vrij beroep. Je hoeft geen diploma te hebben om een hit te maken, of om een gig te mogen geven. Er zijn ook tal van producers die al op hun zestiende bangers scoren met hun slaapkamer-geproduceerde beats. En artiesten zoals Lil’ Kleine (een HBA drop-out) deed bewijzen dat stoppen met studeren succes allerminst in de weg hoeft te staan.
Gerelateerd
Wat zijn de voordelen van een muziekopleiding dan?
Een opleiding geeft je de kans om een aantal jaar toegewijd met muziek bezig te zijn. Daarnaast krijg je via een opleiding toegang tot allerlei lessen en masterclasses van artiesten die je voorgingen. Doe je het helemaal zelf, dan heb je vaak nog niet een killer netwerk van mentoren om je heen. Wil je geen artiest worden, maar bijvoorbeeld een van de andere voornoemde beroepen zoals muziektherapeut of muziekdocent, dan is een opleiding vaak zelfs een vereiste.
Welke muziekopleiding past bij jou?
Het keuzepalet muziekopleidingen in Nederland is fors. Er is zelfs een wildgroei ontstaan in de afgelopen jaren. Hoe weet je nou welke muziekopleiding op jouw lijf geschreven is? We zoomen in op vier academies, die elk een andere benadering hanteren: ArtEZ Conservatorium (en Popacademie), HBA, HKU en de Rockacademie.
ArtEZ Conservatorium
ArtEZ conservatorium is een van de grootste conservatoria van Nederland en is verspreid over drie locaties: Arnhem, Zwolle en Enschede. Studenten kunnen onder andere kiezen voor de Popacademie, Jazz & Pop, Muziektherapie, MediaMusic, Composition for film en Muziektheater. We spreken Rob Kramer, directeur ArtEZ Conservatorium Enschede.
Voor wie is Artez?
“Voor iedereen die muziek wilt gaan uitvoeren op professioneel niveau, variërend van een instrument bespelen of produceren tot bijvoorbeeld topline writing. Je moet wel al muziek kunnen spelen om toegelaten te worden, anders word je doorverwezen naar de vooropleiding of kun je ‘t het jaar daarna nog eens proberen. Sowieso word je niet zomaar aangenomen, ongeveer een derde komt door de audities. Dat percentage verschilt per jaar.”
Waarom zou je kiezen voor ArtEZ als je ook zelf muziek kan leren maken?
“Het voordeel van een opleiding is dat je vier jaar lang volstrekt kunt verdrinken in muziek, en daar ook studiefinanciering voor krijgt -of leent. Dus je kunt je al die tijd met de beste coaches en docenten, in de beste studio’s, storten op je passie en daar ontzettend goed in worden. Als autodidact is het lastiger om dat zo gecomprimeerd te doen. Wil niet zeggen dat het onmogelijk is, want ik ken heel goede autodidacten. Maar je doet het dan wel vaak ernaast, want je moet de huur wel betalen.”
Hoe bereidt ArtEZ je voor op de toekomst?
“Door vanaf jaar 1 alle mogelijke vormen, netwerken en kennis aan te bieden om dat voor elkaar te krijgen. Want je vakmanschap vormt maar tweederde van je skills als muzikant, het andere deel wordt bepaald door je authenticiteit, je netwerk, hoe je jezelf presenteert, of je goed mee- en juist tegen kan bewegen. Als opleiding bestaan we ook in het netwerk van speelplekken als poppodia in de muziekindustrie.”
Gerelateerd
HKU
De Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) biedt vierjarige muziekopleidingen op HBO-niveau binnen de schools Muziek & Technologie en het Utrechts Conservatorium. Daarnaast kunnen studenten die een management-carrière ambiëren in de muziekindustrie terecht bij de school Kunst & Economie. Muziek & Technologie is niet genre-gebonden. Elk jaar is er bij M&T plek voor zo’n 90 studenten in de bachelor en 25 studenten in de master. Op het Utrechts Conservatorium is dit respectievelijk 200 en 45.
Voor wie zijn de HKU muziekopleidingen?
“Als je performer (bijvoorbeeld artiest) wilt worden, dan kun je kiezen voor het Conservatorium. Bij de opleiding Muziek & Technologie houden we ons bezig met alle gebieden waar muziek en technologie elkaar beïnvloeden. Dat is inderdaad een veel breder palet dan performer of artiest worden, alhoewel we wel degelijk een hoop studenten hebben die behoorlijk aan de bak timmeren als artiest. Bij M&T lopen de richtingen uiteen van bijvoorbeeld muziek bij beeld (films, trailers, commercials) en muziekproductie (bands, hiphop, EDM, akoestisch, etc) tot live audio, sound design en software-ontwikkeling, en alles daartussen in. Binnen de opleiding Kunst & Economie is een poot waar je je op muziekmanagement kan richten.”
Waarom zou je kiezen voor de HKU als je ook zelf muziek kan leren maken?
“Kijk, er zitten twee kanten aan een opleiding als Muziek & Technologie. Aan de ene kant de skills: hoe ga je om met de technologie waarmee je muziek maakt. Skills zijn belangrijk, want voorwaarde-scheppend. Maar daarvan zou je ook kunnen zeggen: je kan YouTube-tutorials kijken, en met de juiste mensen praten in je netwerk. Dan zou je strikt genomen voor skills minder afhankelijk zijn van een opleiding dan vroeger.
Maar er zit nog een tweede laag aan een opleiding, en die vind je niet op YouTube. Dat is het niveau van het artistiek en professioneel profiel. Nu hebben we daar geen malletje voor, maar je kan er wel op leren reflecteren. En je ziet dat op een school als de onze -niet-genre-gebonden, HBO-niveau-, dat studenten heel bewust aan hun professionele en artistieke ontwikkeling kunnen werken. Als autodidact ga je onderuit, en dat is leerzaam, alleen moet je wel de vermogens hebben daarvan te leren en verder te komen. Dat is toch wat lastiger. De school voorziet hiervoor in een klankbord, biedt coaching-elementen om je verder te helpen.
Skills leren hoort zeker nog steeds bij de opleiding, maar dat deel heeft dus wel door internet een wat ander belang gekregen. Een voorbeeld: we hebben nu een lid van de groep DeLikt, die een master bij ons volgt om sneller stappen te maken in zijn ontwikkeling, terwijl de groep wel al succes heeft.”
Hoe bereidt de HKU je voor op de toekomst?
“Als je de basis van de skills hebt dan schakelen we langzaam aan over naar de fase waarin je nadenkt over de vraag ‘wie ben ik als maker?’ Dan gaan we ook de buitenwereld naar binnen halen, met echte opdrachtgevers. Het laatste deel gaat dus steeds meer over je positionering in het werkveld, en tijdens het afstuderen zoeken we naar het unieke profiel gebaseerd op je talenten. Vaak zie je ook dat een act een spin-off was van een afstudeerproject. Zo is de Staat ontstaan tijdens het afstuderen van Torre Florim.”
Gerelateerd
Rockacademie
Rockacademie in Tilburg is een muziekopleiding voor HBO-studenten, die drummers, rappers, bassisten en andere muzikanten voorbereidt op een gemengde beroepspraktijk . Van de 350-400 jaarlijkse aanmeldingen mogen vijftig studenten blijven. Verwacht wordt dat volgend jaar nog meer belangstelling is. Reden daarvoor is natuurlijk het Eurovisiesongfestival: Nederland won met de bijdrage van Rockacademie-alumnus Duncan Laurence afgelopen zaterdag de 2019 editie. We spreken Mariëlle Hulshoff, medewerker marketing-communicatie.
Voor wie is Rockacademie?
“Voor muzikale artiesten. De meeste studenten aan Rockacademie weten precies wat ze willen, en ze gebruiken de opleiding om dat te bereiken. Je kiest zelf domeinen en daarmee bepaal je een uitstroomprofiel. Studenten kunnen dus hun eigen weg volgen. En daarbij: Rockacademie is echt een merk. Als je Rockacademie noemt hoef je vaak verder niets uit te leggen.”
Waarom zou je kiezen voor Rockacademie als je ook zelf muziek kan leren maken?
“Studenten kunnen hier in een veilige omgeving experimenteren en innoveren, en daarin worden ze ook echt gestimuleerd. Alle docenten werken ook in de muziekwereld, en die invloeden krijgen de studenten ook mee. Ze komen met vernieuwing in aanraking, en kunnen het netwerk van de docenten gebruiken. En het is een wisselwerking; de docenten vinden het ook fijn dat ze verfrissende ideeën van de studenten krijgen. Het is echt een dynamische community.”
Wat doet Rockacademie om studenten optimaal voor te bereiden op het werkveld?
“Meteen in het eerste jaar word je al uitgedaagd om op te treden. We programmeren heel veel showcases. Je moet dus meteen aan de bak. Ook leer je in verschillende samenstellingen te spelen. Je moet namelijk heel goed om elkaar ingespeeld zijn als band, en dat ontstaat meteen in het eerste half jaar al.
Anderen duiken weer de studio in - we hebben oefenbooths- waar studenten alle apparatuur tot hun beschikking hebben om te kunnen produceren en mixen. Hier word je veel meer dan een eenzijdige artiest, je wordt hier ook ondernemend. Na de opleiding zijn studenten echt klaar om de muziekwereld in te gaan. Ze mogen altijd terugkomen, bijvoorbeeld om in de studio te duiken . En dat doen ze dus ook. Zo blijft de community bruisend en innovatief.
Gerelateerd
Herman Brood Academie
De Herman Brood Academie (HBA) in Utrecht is een vierjarige praktijkgerichte MBO-opleiding waar je jezelf ontwikkelt tot professioneel artiest, Music Industry Professional of Podium-/Studiotechnicus. De opleiding is genre-gebonden. Per jaar is er voor zo’n 70 studenten per studierichting plek. We spreken studiecoördinator Jeroen Kant.
Voor wie is de HBA?
“De HBA is geschikt voor studenten die een artiestenopleiding willen volgen in de richting pop/rock, hip hop of dance producer. Je kunt voor ons kiezen als je zeker weet dat je van muziek produceren of optreden je beroep wil maken. Het is wel belangrijk dat je al stappen gemaakt hebt voordat je je aanmeldt bij ons en dat je de juiste vooropleiding hebt. HBA is heel kritisch op instroom. We nemen bewust heel weinig mensen aan, om alleen de grootste talenten te helpen richting een vruchtbare carrière.
Waarom zou je kiezen voor de HBA als je ook zelf muziek kan leren maken?
“Studenten krijgen bij ons drie jaar de tijd om volledig de focus op hun eigen muziek en carrière te leggen. In die tijd leren ze veel over hun vak, maar ook over de zakelijke kanten van het artiestenleven en ga zo maar door. Ze krijgen ook de mogelijkheid om veel van elkaar te leren en in een beschermde omgeving stappen te zetten in de industrie en aan hun netwerk te werken.”
Hoe bereidt de HBA je voor op de toekomst?
“Het is bijna niet te doen om daar een volledig antwoord op te geven, aangezien het drie jaar kost om ze dat allemaal bij te brengen. Maar in het kort bieden we ze allerhande mogelijkheden. Om persoonlijk te groeien. Om als artiest te groeien. Om beter te worden in hun vak. Om een netwerk op te bouwen. Om te leren over zakelijke dingen. Om van elkaar te leren. Om te leren ondernemen. Al dat soort zaken. We zien het als onze verantwoordelijkheid om de studenten zo veel mogelijk van onze kennis mee te geven om zo bepakt en bezakt stappen te kunnen zetten in de muziekindustrie. We vinden het belangrijk dat onze studenten alle tools hebben om te kunnen slagen.”
Gerelateerd
Buiten deze grote academies zijn er nog tientallen opleidingen waar je je als muziekliefhebber thuis zal voelen. Kijk hier voor een overzicht.